Het begon met een optimist
Ik moet zo’n 4 jaar oud geweest zijn toen ik voor het eerst op een echt zeeschip stond. Het was de Prins Filip van de Regie voor Maritiem Transport en de reis duurde ongeveer 4 uur. Ergens halfweg tussen Oostende en Dover was de beslissing gevallen. Ik zou kapitein worden. Vanaf dan werd er heel soms nog eens over piloot of astronaut gesproken maar dat waren slechts bevliegingen. Telkens weer kwam ik uit op zeeman. Als dat geen roeping is weet ik het ook niet meer…
Zoals bij bijna elke Vlaming die kan zeilen kwam ook bij mij eerst het Optimistje, dan de Caravelle, … en uiteindelijk de knalgele sailhorse Idefix. Mijn eerste eigen bootje met een eigen naam en een heel eigen karakter. Via een collega verpleegkundige in het operatiekwartier kwam ik vervolgens in contact met de tweemastschoener Rupel. Bij T/S Rupel kwam alles samen. Het was een groot zeilschip en nam deel aan de Tall Ships Races op de open zee. Ik vergeet nooit hoe ik voor het eerst aan boord van de Rupel de haven van een Tall Ships Race aanliep. Het was in Arhus (DK) en als ik de ogen sluit zie ik de baai met al die ten anker liggende zeilreuzen terug voor me. Van Oostende via Dover naar de wereld. Ik kwam thuis.
Die Tall Ships gemeenschap is een klein maar warm wereldje waar iedereen die oprecht en eerbaar is aanvaard wordt zoals zij of hij is. Op zee moet je elkaar blind kunnen vertrouwen. Als het weer omslaat ligt je leven in handen van je scheepsmakkers. Of hun leven in dat van jou. En de wind en de golven luisteren niet naar excuses. Bovendien leef je met een kleine groep mensen dicht bijeen gedurende weken, zonder kans om weg te gaan. Dat vormt een mens tot zeeman of -vrouw. Met zeelui weet je altijd waar je staat.
Binnen de kortste keren maak je vrienden van over de hele wereld en voor je het weet zit je terug op de schoolbanken. In de zeevaartschool van Enkhuizen dit keer. Die zeevaartschool is gespecialiseerd in de grote professionele zeilvaart. Na de opleiding handelsvaart in het derde jaar (dat nu niet meer bestaat) mocht ik me officieel “koopvaardij-officier” noemen. Wie zijn kinderdromen waar kan maken is een gelukkig mens.
Ik klom vrij snel op tot eerste stuurman op verschillende schepen en reisde de Oceaan rond. Sint-Petersburg, Las Palmas, Martinique, Barbados, Halifax, Cadiz, Lissabon,… de havens waren prachtig maar de mensen die je op die manier ontmoet maken het compleet. Op zo’n zeilschip vaar je met een groep van bemanning en “opstappers” - mensen die meegaan voor de ervaring en mee de handen uit de mouwen steken. Voor passagiers is geen plek, iedereen “has to pull their weight”. Met al je macht (en gewicht) aan lijnen trekken. Dat vormt niet alleen het karakter, het leidt tot een kameraadschap en vaak vriendschap en verhalen, verhalen, verhalen… soms zelfs waar gebeurde!
Het was uiteindelijk met de Eendracht en met de Rupel dat ik de meeste zeilavonturen zou beleven. De organisaties die deze twee schepen beheren zijn vrijwilligersorganisaties. Beide schepen worden ingezet voor verschillende soorten projecten met een educatieve, sociale, of culturele doelstelling.
Die speciale karakter vormende wereld kan vooral op jonge mensen een diep effect hebben. Soms merk je dat jongeren op enkele weken plots volwassen worden. Anderen die de richting in hun leven kwijt zijn merken plots dat ze echt wel iets in hun mars hebben en vinden opnieuw een goed spoor…
Ondanks het mooie werk dat ze doen moet de bemanning van die schepen die voldoen aan de wettelijke bepalingen voor hun categorie. De zee luistert immers niet naar excuses. En dus hebben de organisaties steeds vrijwilligers nodig met de juiste opleidingen en bevoegdheden.
Mij kwam dat goed uit want de job van spoed-arts combineren met een beroep als zeeman is onder normale omstandigheden simpelweg onmogelijk. Maar als vrijwillig zeeman op die prachtige zeilschepen kon ik korte reizen maken, waarbij ik wel mijn minimale vaartijd kon halen om mijn licentie te behouden en tegelijk als arts kon blijven werken. Nil volentibus arduum (niets is onmogelijk voor wie echt wil) zou Bart De Wever zeggen…
Helaas is de combinatie van zeeman en politicus, ook al doe je beide als vrijwilliger, echt niet met elkaar te verenigen. Een vrijwillig zeeman moet minstens 3 maanden per jaar op zee zijn. Toen ik 12 jaar geleden verkozen werd in de Gemeenteraad van Antwerpen wist ik meteen: mijn vaarbevoegdheid zal vervallen. En inderdaad, vandaag heb ik geen geldige stuurmansbevoegdheid meer.
Ik blijf betrokken bij vzw De Rupel en het zeilschip T/S Rupel. Met mijn ervaring en netwerk kon ik de vzw helpen om te overleven tijdens enkele moeilijke periodes. Vandaag zeilt het schip met steun van de haven, de stad en verschillende bedrijven uit Antwerpen nog steeds als Sail Training Vaartuig en vaak met groot succes!
“Zeilen is de omslachtigst mogelijke manier om heel traag daarheen te gaan waar je niet moet zijn”
Kevin
Christian Radich (N), Eendracht (NL) en Sorlandet (N) samen ten anker voor de Schotse kust.